... ความเป็นมา ...

“ขนมปังขิง” เป็นคำแปลมาจากคำว่า “Gingerbread” หมายถึง ลวดลายชนิดหนึ่งใช้ตกแต่งสถาปัตยกรรมที่มีลักษณะหงิกงอเป็นแง่งคล้ายขิง ซึ่งเป็นที่นิยมกันมากในการตกแต่งสถาปัตยกรรมทั่วยุโรป ตั้งแต่สมัยพระนางวิกตอเรียที่ 2 แห่งสหราชอาณาจักรเป็นต้นมา ลวดลายแบบขนมปังขิงแพร่หลายเข้ามาให้ประเทศไทยในสมัยรัชกาลที่ 5 แต่จะเห็นได้ว่าอาคารที่ตกแต่งด้วยลวดลายแบบขนมปังขิงมาใช้ในการตกแต่งอาคารที่เป็นลักษณะเรือนพักอาศัย ซึ่งเป็นทั้งในส่วนของอาคารแบบเรือนไม้ แบบชั้นเดียวและแบบสองชั้น อาคารแบบก่ออิฐถือปูนที่เป็นอาคารเดียวและเป็นอาคารแบบเรือนแถว ซึ่งเป็นทั้งแบบเรือนแถวไม้และตึกแถว อาคารที่ตกแต่งด้วยลวดลายขนมปังขิงที่ถือว่ามีความงดงามสุดยอด ได้แก่ พระที่นั่งวิมานเมฆ ในเขตพระราชวังดุสิต ที่กล่าวกันว่าเป็นอาคารที่มีการตกแต่งด้วยไม้ฉลุแบบขนมปังขิงที่งดงามที่สุด ลวดลายแบบขนมปังขิงเป็นลวดลายที่มีลักษณะหงิกงอ ขมวด และคดโค้ง หรือเป็นลายกระจุ๋มกระจิ๋มเหมือนลวดลายดอกไม้พันธุ์พฤกษา ลวดลายของผ้าลูกไม้ หรือลวดลายที่เกิดจากการถักโคร์เชต์ แต่ลวดลายขนมปังขิงแบบดั้งเดิมที่เป็นที่นิยม คือ ลายดอกทิวลิป ซึ่งถือว่าเป็นหัวใจสำคัญของลวดลายแบบขนมปังขิง แต่การตกแต่งลวดลายแบบขนมปังขิงก็ไม่มีรูปแบบที่กำหนดตายตัว ขึ้นอยู่กับงาน พื้นที่การตกแต่ง ความต้องการของเจ้าของอาคารและการออกแบบของช่างสถาปนิกเป็นหลัก

การตกแต่งประดับอาคารด้วยลวดลายแบบขนมปังขิง นี้ก็คือ การออกแบบลวดลายที่ได้รับอิทธิพลมาจากการตกแต่งลวดลายในศิลปะแบบกอธิค (Gothic) โดยเฉพาะลายดอกจิก ลายกากบาท ลายเปลวไฟ เป็นต้น แต่ทั้งนี้ลวดลายแบบขนมปังขิงที่ได้รับอิทธิพลทางศิลปะแบบกอธิคก็ได้มีการพัฒนาออกไปมากมายจากต้นแบบที่สำคัญคือลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์ของลวดลายแบบขนมปังขิงคือลายดอกทิวลิป ทั้งดอกทิว ลิปแบบตั้งและดอกทิวลิปคว่ำ นอกจากนี้ก็ยังมีลายก้านขด ลายเรขาคณิต ลายลูกน้ำ ลายผักผลไม้ที่เป็นที่นิยม

จากรูปแบบลักษณะเรือนขนมปังขิง ที่ปรากฏและเกิดขึ้นในประเทศไทย ยังไม่มีผู้ใดศึกษารูปแบบสถาปัตยกรรมเรือนขนมปังขิงอย่างจริงจัง ผู้วิจัยเกิดความสนใจที่จะจัดทำลักษณะทางกายภาพ สถาปัตยกรรมเรือนขนมปังขิงเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวของสถาปัตยกรรมเรือนขนมปังขิงในประเทศไทย กรณีศึกษากรุงเทพฯ และปริมณฑล ให้เยาวชนและคนรุ่นหลังได้เข้าใจรูปแบบลักษณะเรือนขนมปังขิงในประเทศไทยอย่างเข้าใจถ่องแท้ เพื่อประโยชน์ในการอนุรักษ์สถาปัตยกรรม เรือนขนมปังขิงให้คงอยู่และเป็นประโยชน์ทางการศึกษาสถาปัตยกรรมในการก่อสร้างบ้านเรือนขนมปังขิงที่ถูกต้อง เนื่องจากเรือนขนมปังขิงมีรูปแบบเรือนที่สวยงามประณีตและเป็นแบบอย่างเรือนที่ดีแก่ผู้พบเห็นทั่วไป ด้วยการประดับตกแต่งหรูหรา สง่างามด้วยครีบระบาย ไม้ฉลุลาย สีสันสดใส

คลิกอ่านต่อบนอีบุ๊ก >> ชุดความรู้เรือนขนมปังขิง